چرا بايد از مطالعات امكان‌سنجي استفاده كنيم؟

مطالعات امكان سنجي، به فرآيندd گفته مي شود كه قبل از شروع كسب و كار به منظور تعيين مشكلات و همينطور مزاياي اجراي طرح انجام مي شود.

پس از مطالعات امكان سنجي، تمامي شرايط و هزينه ها بررسي مي شود و ميزان موفقيت و شكست يك پروژه از اين طريق مشخص مي گردد. در واقع با ارائه مطالعات امكان سنجي محصول، سرمايه گذاران راحت تر مي توانند در مورد سرمايه گذاري تصميم گيري كنند.

تمامي كسب و كارهاي موفق پيش از اقدام در جهت شروع كسب و كار و يا سرمايه گذاري جديد، مطالعات امكان سنجي محوصل را انجام مي دهند تا در صورت تصميم بر سرمايه گذاري، از مشخصات محصول، ظرفيت توليد و ميزان سرمايه‌ گذاري مطلع گردند.

• به واسطه امكان سنجي محصول، كارفرما مي تواند از هدف خود براي شروع كسب و كار و ميزان سرمايه مورد نياز براي آن مطلع شود.
• اغلب كارفرمايان سرمايه كافي براي راه اندازي و توسعه كسب و كار خود را ندارند و مي توانند به واسطه طرح امكان سنجي از بانك ها و سرمايه گذاران تسهيلات دريافت كنند.
• به كمك مطالعات امكان سنجي، سرمايه گذاران مي توانند در صورتي كه از ايده كسب و كار استقبال نكردند و برايشان توجيه اقتصادي نداشت، بدون هدر رفتن زمان و هزينه، به سراغ ايده هاي ديگر بروند.

گام‌ هاي اجرايي مطالعات امكان‌ سنجي محصول

مطالعات امكان سنجي محصول نيازمند پشت سرگذاشتن چندين مرحله است كه در ادامه به آن ها اشاره كرده ايم:

1.فرآيند كنترل و شناخت مسائل

اولين مرحله، فرآيند كنترل و شناخت مسائل است كه به منظور تجزيه و تحليل مقدماتي محصول مورد بررسي در طرح توجيهي انجام مي شود.

2.شناسايي اهداف، فرصت‌ ها و تهديد ها

مرحله دوم مرتبط با مشخص كردن محدوده پروژه است به طوري كه سرمايه گذاران بايد جنبه هاي مختلف كسب و كار جديد را مورد بررسي قرار دهند و فرصت ها و تهديدهايي كه در آن وجود دارد را شناسايي نمايند.

3.شرح موقعيت‌ ها

در مرحله سوم از امكان سنجي محصول، بايد ايده طرح توجيهي محصول مورد نظر با ديگر محصولات بررسي گردد. اين مرحله كمك بسياري براي توجيه پذير بودن و يا نبودن پروژه خواهد كرد و مي توان به واسطه آن نيز از نيازهاي مشتريان محصول مطلع شد.

4.برآورد درآمد ها

از مهم ترين قسمت هاي امكان سنجي محصول، بررسي شرايط بازار و اطلاع از ميزان بازدهي سرمايه در طرح توجيهي مورد نظر است. در اين قسمت بايد به فاكتورهاي مهمي شامل بازار هدف، ميزان خريد بازار هدف، شناخت سهم بازار و ميزان فروش و تبليغات توجه شود.

5.برآورد هزينه‌ ها

از ديگر عامل هاي توجيه پذير بودن اجراي يك پروژه، ميزان هزينه هاي مالي است. در اين مرحله بايد هزينه هاي مرتبط با اجراي ايده، تامين مالي خارجي يا داخل سازمان، سود واقعي حاصل از اجراي پروژه و … محاسبه و برآورد گردد.

6.شناسايي سود

نقطه اميد بخش بودن و يا ناميد كننده بودن طرح توجيهي توليد محصول در اين مرحله مشخص خواهد شد و بايد ميزان سود حاصل در ماه هاي ابتدايي و چندين ماه پس از آغاز پروژه برآورد شود.

7.تجزيه‌ و تحليل داده­ هاي پروژه

تجزيه و تحليل داده هاي پروژه به معناي شناسايي خطرات موجود در مسير پروژه، تغييرات احتمالي كه ممكن است در بازار ايجاد شود، شرايط اقتصادي كشور و … است.

انواع مطالعات امكان‌ سنجي محصول

در امكان سنجي محصول بايد به عملي بودن پروژه در جنبه هاي مختلف پرداخته شود. به همين دليل در ادامه به انواع مطالعات امكان سنجي محصول پرداخته ايم:

امكان‌ سنجي فني

منظور از امكان سنجي فني محصول، بررسي منايع فني موجود در سازمان است كه در نهايت بايد به سوال، آيا فناوري موجود براي اجراي پروژه وجود دارد يا خير پاسخ داده شود. در اين زمينه تمامي مباحث مرتبط با نحوه تامين مواد اوليه، دانش فني مورد نياز، روش توليد و … به طور كامل بررسي مي گردد.

امكان‌ سنجي يا تحقيقات بازار

براي اينكه پروژه به درآمد برسد بايد محصول مورد بررسي در طرح توجيهي پس از توليد در بازار مورد استقبال قرار بگيرد. بنابراين نياز است قبل از توليد و ورود محصول به بازار، ميزان عرضه و تقاضا در بازار داخلي و خارجي تخمين زده شود و به عبارتي سهم بازار احتمالي محصول تحليل گردد.

اينكار نيازمند شرح صنعت مربوطه، مشخص شدن ميزان رقابت و شناسايي مشتريان بالقوه محصول است كه بايد به كمك آن ها در آمد فروش پروژه تخمين زده شود. بنابراين بايد به سوالاتي شامل موارد زير پاسخ داده شود.

1. آيا تقاضاي براي محصول مورد بررسي در طرح توجيهي وجود دارد؟
2. آيا مشتريان مي توانند محصول مورد نظر را خريداري كنند؟
3. آيا محصول مورد بررسي پاسخگوي نياز بازار هست؟
4. آيا از نياز بازار اطلاع داريم؟
5. بازر هدف محصول چيست؟
6.  آيا محصول از ويژگي رقابت پذيري برخوردار است؟
7. مزاياي رقابتي محصول در بازار هدف چيست و تا چه اندازه پايدار است؟
8. واكنش رقبا به محصول توليد شده چيست؟

امكان‌ سنجي اقتصادي

در امكان سنجي اقتصادي به بررسي ميزان هزينه و منفعت حاصل از انجام فعاليت پرداخته مي شود. در واقع پيش از اجراي پروژه ميزان سود آن تخمين زده مي شود. در اين مرحله بايد به سوالاتي شامل موارد زير پاسخ داده شود:

• آيا تخمين ميزان سود و فروش واقع بينانه انجام شده است؟
• آيا هزينه هاي محصول داراي توجيه اقتصادي است و درآمد فروش محصول هزينه ها را پوشش خواهد داد؟
• تامين منابع مالي از چه طريقي انجام خواهد شد؟
• بازدهي پروژه چند درصد است؟
• ريسك هاي پروژه و هزينه هاي لازم براي آن ها چيست؟

امكان‌سنجي قانوني

منظور از امكان سنجي قانوني يعني آيا كسب و كار مورد نظر داراي تناقض با قانون هست يا خير.

ساير مطالعات امكان‌ سنجي

علاوه بر مطالب گفته شده، در اغلب طرح هاي توجيهي مطالعات امكان سنجي مديريتي و محيط زيستي نيز انجام مي شود. همينطور زمان بندي براي آغاز پروژه و ارائه محصول به بازار نيز حائز اهميت است.

خدمات قابل ارايه كاردوك به طرح‌ها و واحدهاي توليد كننده