معرفي محصول | طرح توجيهي بازيافت ضايعات پلاستيك

كالاهاي پلاستيكي غالبا از مواد پليمري مصنوعي ساخته مي شوند و به دليل اينكه دوام و پايداري زيادي را در محيط زيست دارند، منجر به ايجاد آلودگي هاي بسياري براي محيط زيست مي شوند كه به راحتي نمي توان از اثرات آن ها رها شد.

مصرف پلاستيك ها در پي توسعه تكنولوژي هاي فرآيند و شكل دهي در صنايع مختلف شامل صنعت بسته بندي، لوازم خانگي، كشاورزي، خودروسازي و … با گسترش بالايي مواجه بوده است. پلاستيك ها از نطر وزني ده درصد از ضايعات جامد را تشكيل مي دهند اما به دليل دانسيته پايين، حجمي بين 25 تا 30 درصد از كل ضايعات جامد را در بر مي گيرند.

بنابراين اينطور مي توانيم بگوييم كه بازيافت پليمرها هم از نظر اقتصادي و هم از نظر زيست محيطي بسيار حائز اهميت است و همين موضوع سبب شده است كه كشورهاي توسعه يافته در اين زمينه از تكنولوژي هاي بالايي و مطابق با استاندارد هاي بين المللي براي بازيافت ضايعات استفاده كنند.

بازيابي ضايعات پلاستيك و بازيافت آن ها فرآيندي مي باشد كه طي آن مواد زائد جدا مي شود تا بتوان از آن در توليد محصولات جديد استفاده كرد. در واقع در طرح توجيهي بازيابي ضايعات پلاستيك هدف بازگرداندن مواد قابل استفاده از پلاستيك به چرخه توليد مي باشد.

فوايد بازيابي ضايعات پلاستيك

از مهم ترين فوايد و نتيجه بازيابي ضايعات پلاستيك مي توان به موارد زير اشاره كرد:

• از ميزان حجم زباله ورودي به محيط زيست كم مي شود.
• از ميزان آلودگي كه براي محيط زيست ايجاد مي گردد، كاسته مي شود.
• براي دفن زباله ها و سوزاندن آن ها به مراكز كمتري نياز است.
• ميزان توليد مواد اوليه و يا واردات مواد اوليه خام به كشور كاهش مي يابد.
• بازيابي ضايعات پلاستيك منجر به توليد ملي و ايجاد اشتغال مي شود.
• با بازيابي ضايعات پلاستيك سطح بهداشت عمومي افزايش پيدا مي كند.

انواع ضايعات پلاستيكي | طرح توجيهي بازيافت ضايعات پلاستيك

ضايعات پلاستيكي داراي انواع مختلفي هستند كه در ادامه به آن ها اشاره شده است:

• ضايعات صنعتي : ضايعات واحد هاي توليدي محصولات پلاستيكي
• ضايعات خانگي : شامل  ضايعات پلاستيكي دور ريختني همچون ظروف يكبار مصرف و …
• ضايعات كشاورزي : ضايعات كشاورزي شامل كيسه ها و فيلم هاي پلاستيكي مورد استفاده در كشاورزي
• ضايعات تجاري : بسته بندي هاي پلاستيكي كالاهاي تجاري

جنس پلاستيك هاي بازيافتي

در طرح توجيهي بازيابي ضايعات پلاستيك از مواد پلاستيكي مختلف، جنس هاي متفاوتي از پلاستيك بازيافت مي گردد كه در ادامه به آن ها اشاره كرده ايم:

• پلي اتيلن ترفتالات (PET) از انواع بطري شامل بطري آشاميدني، دهان شوي، نوشابه، الياف، فيلم و ورق، فرش، تسمه، باتري و …
• پلي اتيلن سنگين (HDPE) از لوله، سطل، گلدان، حفاظ باغچه، فيلم و ورق، خانه حيوانات، الوار پلاستيكي، كاشي، انواع بطري و …
• پلي اتيلن سبك (LDPE) از سطل زباله، كاشي، مبلمان، فيلم، ورق، الوار پلاستيكي، ظروف غذا و …
• پلي وينيل كلرايد (PVC) از پلاستيك هاي بسته بندي، فيلم و ورق، كاشي، جعبه كاست، كابل، انواع بطري و …
• پلي پروپيلن (PP) از انواع باتري اتومبيل، قيف، چرخ دوچرخه، سطل، ورق، سيني هاي مخصوص ماكروويو و …
• پلي استايرن (PS) از انواع ترمومتر، ايزولاسيون حرارتي، كارتن تخم مرغ، بسته بندي، فنجان نوشيدني هاي گرم، لوازم آشپزخانه و …
• پلي كربنات (PC) از انواع شيشه هاي شير خوري كودكان
• مخلوط پلاستيك ها از پايه هاي زهكشي، نرده هاي پلاستيكي، بلوك هاي سنگ فرش، تسمه نقاله

استفاده از مواد اوليه اي كه از طريق بازيابي پلاستيك به دست مي آيد، سبب مي شود كه قيمت تمام شده محصولات توليدي نيز كاهش پيدا كند و توليد كنندگان قادر به ارائه محصولاتي با قيمت هاي مناسب تر با بازار باشند.

لازم است اشاره كنيم كه در ميان جنس هاي مختلفي از پلاستيك كه به آن ها اشاره كرديم بازيافت برخي نسبت به ديگر پلاستيك ها الويت بالاتري دارد. به عنوان مثال پلي استر از پليمرهاي است كه تخريب آن در محيط زيست بسيار زمانبر و طولاني مي باشد. به همين دليل بازيافت آن ضمن اينكه به محيط زيست كمك مي كند، منجر به كاهش مصرف انرژي نيز مي گردد.

موارد كاربرد محصول مورد بررسي در طرح توجيهي بازيابي ضايعات پلاستيك

از ضايعات پلاستيكي بازيافت شده در زمينه هاي مختلفي استفاده مي شود كه در ادامه به برخي از مهم ترين آن ها اشاره كرده ايم:

• بسته بندي
• توليد قطعات اتومبيل
• پوشش كابل هاي تلفن
• استفاده به عنوان ماده افزودني به قير و اصلاح كننده آسفالت ها
• كاربرد به عنوان پر كننده در جاده سازي
• توليد پايه هاي ضد ارتعاش براي راه آهن، پايه پل ها
• توليد پوشش هاي حفاظتي براي كابل ها و لوله هاي زير زميني
• استفاده از مواد بازيافتي پت در توليد الياف، ورق، تسمه، ظروف تزريقي، بطري و …
• توليد نخ هاي نايلوني براي قاليبافي، موكت بافي و پوشاك
• توليد پالت هاي پلاستيكي
• و …

كالاي جايگزين محصول مورد بررسي در طرح توجيهي بازيابي ضايعات پلاستيك

در اين قسمت قصد داريم به كاربردهاي الياف پت كه حاصل بازيابي ضايعات پلاستيك هستند، به همراه كالاهاي جايگزين آن اشاره كنيم.

• جايگزين اليافPET در توليد تسمه هاي نقاله : الياف پليآميد
• جايگزين اليافPET در توليد طناب : الياف پليآميد، الياف پلياتيلن
• جايگزين اليافPET در توليد فرش : الياف پليآميد، الياف اكريليك
• جايگزين اليافPET در توليد تاير : نايلون و ريون
• جايگزين اليافPET در توليد پرده : الياف اكريليك، نايلون و الياف پروپيلن
• جايگزين اليافPET در توليد  البسه : ويسكوز رايون، پشم و كتان

از الياف پلي استر نيز در سيستم ريسندگي كوتاه استفاده مي شود كه مي توان به جاي آن از پنبه استفاده كرد. در اين سيستم ممكن است از الياف صد درصد پلي استر و يا تركيب آن با الياف هاي ديگر شامل پنبه، ويسكور و … استفاده گردد. معمولا الياف پلي استر جايگزين مناسبي براي الياف طبيعي مي باشند كه داراي قيمت هاي كم تري نير هستند.

اهميت استراتژيكي كالا

در طرح توجيهي بازيابي ضايعات پلاستيك هدف جلوگيري از اتلاف منايع مالي و طبيعي كشور در جهت توليد پلاستيك مي باشد. همينطور با بازيابي ضايعات پلاستيك مي توان از توليد مواد اوليه جديد، واردات مواد اوليه و وابستگي به ديگر كشور ها نيز جلوگيري كرد ضمن اينكه اينكار منجر به حفظ محيط زيست و جلوگيري از انتشار آلودگي به آب، خاك و هوا نيز مي شود.

متناسب با افزايش جمعيت و افزايش توليد زباله هاي پلاستيكي مي توان گفت كه بازيافت پلاستيك به امري ضروري تبديل شده است. همينطور باريافت زباله هاي پلاستيكي در يك فرآيند نظام يافته مي تواند ضمن حفظ سلامت و بهداشت محيط زيست، در اشتغالزايي و تامين حفظ سلامت و بهداشت محيط زيست نيز تاثير گذار باشد.

هم اكنون بسياري از كارخانه ها براي اين اينكه ميزان هزينه هاي خود را كاهش دهند، به جاي مواد اوليه خام اقدام به خريد مواد پلاستيكي بازيافتي مي كنند. از مهم ترين موضوعات در زمينه بازيابي ضايعات پلاستيك اين است كه تمامي مراحل بازيافت با رعايت اصول و ضوابط بهداشتي صورت بگيرد.

جداسازي و تفكيك درست زباله ها مي تواند به اين فرآيند سرعت ببخشيد. به همين دليل آموزش و ترغيب طبقات مختلف مردم به تفكيك زباله ها مي تواند به بازيابي ضايعات پلاستيك كمك كند.

كشورهاي عمده توليدكننده و مصرف كننده محصول | طرح توجيهي بازيافت ضايعات پلاستيك

از مهم ترين كشورهاي توليد كننده الياف پلي استر از طريق بازيابي ضايعات پلاستيك مي توان به كشورهاي چين، تايوان، كره، هند، آمريكا، ژاپن و مكزيك اشاره كرد.

مهم ترين كشورهاي مصرف كننده پلي استر نيز كشورهاي چين، آمريكا، تايوان، هندف كره، ژاپن و مكزيك هستند.

روش هاي مختلف بازيابي ضايعات پلاستيك | طرح توجيهي بازيافت ضايعات پلاستيك

براي بازيابي ضايعات پلاستيك و تبديل آن ها به مواد باارزش اقتصادي دو روش بازيافت شيميايي و فيزيكي مورد استفاده قرار مي گيرد.

روش بازيافت شيميايي

• متانولايز كردن ضايعات PET در حضور كاتاليست (كاتاليزورهاي شامل استات كبالت و استات منگنز در دماي ١٨٠ در جه سانتي گراد و فشار ٥/٢ مگاپاسكال ) و توليد DMT, EG
• گلايكولايز ضايعات PET در حضور كاتاليست ، تبديل ضايعات PET به BHET
• آمونولايز ضايعات PET و تبديل ضايعات PET به ترفتالاميد جهت توليد مواد خام مورد نياز آميدهاي حلقوي
• هيدروليز اسيدي، قليايي يا خنثي ضايعات PET در حضور اسيد سولفوريك و تبديل آن به اسيد ترفتاليك و اتيلن گلايكول
•  متانولايز ضايعات PET با متانول در شرايط فوق بحراني

بازيافت فيزيكي ضايعات

بازريافت فيزيكي پلي استرهاي PET در چند مرحله شامل موارد زير انجام مي شود.

• مرحله شستشوي اوليه در سيلندرهاي حاوي آب داغ جهت پاك كردن آلاينده هاي موجود و جدا كردن محلول هاي سوزآور، برچسب ها، شيشه و شن و هر گونه آلودگي
•  مرحله كاهش اندازه در قسمت ريز كننده مرطوب
• مرحله شستن، جداسازي و خشك نمودن
• مرحله توليد الياف با ذوب كردن در اكسترودر و تزريق از اسپينرت و در نهايت خنك شدن

خدمات قابل ارايه كاردوك به طرح‌ها و واحدهاي توليد كننده